Κείμενο και φωτογραφίες Γιώργος Κούκος
Δύο πλατείες στο κέντρο της πόλης
Η Τιμισοάρα είναι μια πόλη στη δυτική Ρουμανία διάσημη για την αρχιτεκτονική της σε στυλ Secession. Η κεντρική πλατεία, Piața Victoriei, περιβάλλεται από μπαρόκ κτίρια και έχει θέα στον Μητροπολιτικό Καθεδρικό Ναό, που χαρακτηρίζεται από μια οροφή μωσαϊκό και συλλογή ικόνων. Στην περιοχή υπάρχει η Piața Unirii, μια πλατεία της εποχής των Αψβούργων όπου βρίσκεται το Μουσείο Επανάστασης του 1989, το οποίο φιλοξενεί στολές και έγγραφα και όπου προβάλλεται ένα ντοκιμαντέρ για τη δικτατορία του Τσαουσέσκου.
Το ονόμα της προέρχεται από τον ποταμό Timiş (σήμερα Μπέγκα), ο οποίος ρέει μέσα από την πόλη για να εκβάλει στον Δούναβη, κοντά στην πόλη Πάντσεβο του Βελιγραδίου. Η Τιμισοάρα είναι μια πολυπολιτισμική πόλη, με μειονότητες με επιρροή, κυρίως Γερμανούς, Μαγυάρους και Σέρβους, αλλά και Εβραίους, Έλληνες και πρόσφατα Ιταλούς. Σημαντικό βιομηχανικό κέντρο, ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που είχε ηλεκτρικούς λαμπτήρες δρόμου . Επιλέχθηκε να είναι η ευρωπαϊκή πολιτιστική πρωτεύουσα το 2021, μαζί με την ελληνική Ελευσίνα και το σερβικό Νόβι Σαντ. μετά την πανδημία του COVID-19, αποφασίστηκε να αλλάξει το ημερολόγιο των ευρωπαϊκών πολιτιστικών πρωτευουσών, για τις οποίες η Τιμισοάρα θα κατέχει τον τίτλο το 2023 μαζί με την Ελευσίνα και τη Βεσπρέμ.
Στις 16 Δεκεμβρίου 1989, η επανάσταση που οδήγησε στην πτώση του Νικολάε Τσαουσέσκου και του Ρουμανικού κομμουνιστικού καθεστώτος ξέσπασε στην Τιμισοάρα. Όλα ξεκίνησαν με τη διαμαρτυρία των ενοριτών ενάντια στην αναγκαστική μεταφορά του καλβινιστή πάστορα László Tőkés. Στους πιστούς που διαδήλωσαν μπροστά στην ενορία ενώθηκαν και περαστικοί και σε λίγη ώρα η διαμαρτυρία εξαπλώθηκε συγκεντρώνοντας δεκάδες χιλιάδες κόσμου στο κέντρο της πόλης. Ως αποτέλεσμα αιματηρών συγκρούσεων, υπήρξαν 73 νεκροί και 253 τραυματίες στις 20 Δεκεμβρίου 1989. Τα γεγονότα στην Τιμισοάρα οδήγησαν στην πτώση του καθεστώτος του Τσαουσέσκου μια εβδομάδα αργότερα. Στις 11 Μαρτίου 1990, οι ίδιες ομάδες που είχαν συμβάλει στην επιτυχία της επανάστασης παρουσίασαν επίσης το προγραμματικό έγγραφο της Διακήρυξης της Τιμισοάρα, το οποίο αποτέλεσε επίσης έμπνευση για άλλα αστικά, πολιτικά και πολιτιστικά κινήματα.
